Veći prihodi i manji gubitak u 2021. godini

Poslovanje Želјeznica Republike Srpske u prvih šest meseci 2021. godine svakako je obeležilo i značajnim delom na njega uticalo i dalјe prisustvo pandemije korona virusa.

U prvih šest meseci 2021. godine Želјeznice Republike Srpske ostvarile su ukupne prihode u iznosu od 30.429.973 KM, što je za 932.896 KM više u odnosu na isti period prošle godine.

Prihodi od prevoza roba iznose 14.974.626 KM i veći su za 1.449.986 KM u odnosu na polugodišnji period iz 2020. godine.

U prvih šest meseci 2021. godine, prevezeno je 2.079.123 tona robe, što je za 18% više u odnosu na isti period poslovne 2020. godine.

Ostvareno je 176.702.333 netotonskih kilometara, odnosno 7% više od ostvarenih u istom periodu poslovne 2020. godine.

Prihodi od prevoza roba ostvareni su u iznosu od 14.974.626 KM i veći su za 1.449.986 KM u odnosu na isti period prošle godine.

Iz razloga prisustva pandemije virusa korona, poštujući propisane mere i republičke odluke Vlade RS, Želјeznice Republike Srpske su od 22.03.2020. godine do 31.05.2020. godine, u potpunosti obustavile putnički saobraćaj na svim relacijama, kao meru prevencije i zaštite građana od širenja virusa korona.

Lokalni putnički saobraćaj uspostavlјen je 01.06.2020. godine, dok međuentitetski putnički saobraćaj i dalјe ne saobraća. Obustava međuentitetskog želјezničkog saobraćaja direktno je uticala na smanjenje prihoda od putničkog saobraćaja u periodu januar – juni 2021. godine.

Iz navedenih razloga kada je u pitanju prevoz putnika, Želјeznice Republike Srpske su u prvih šest meseci 2021. godine prevezle 27.656 putnika. Ostvareno je 1.497.090 pređenih putničkih kilometara, što je za 42% manje od ostvarenih u istom periodu 2020. godine.

Prihodi od prevoza putnika ostvareni su u iznosu od 96.398 KM , dok su u prošloj godini iznosili 187.303 KM, što predstavlјa smanjenje za 90.905 KM.

Na dan 30.06.2021.godine, ŽelјezniceRepublike Srpske zapošlјavale su 2.110 radnika, što je za 128 radnika manje u odnosu na brojno stanje zaposlenih u istom periodu prošle godine, kada je broj zaposlenih iznosio 2.238 radnika.

Referentni broj radnika u Želјeznicama Republike Srpske na početku realizacije projekta restrukturisanja iznosio je 3098 zaposlenih.

Želјeznice Republike Srpske danas imaju 2090 zaposlenih radnika, čime je druga komponenta iz projekta restrukturisanja uspešno završena, prema broju iz projekta o restrukturisanju.

Zaposleni koji su u prethodnom periodu napustili preduzeće, učinili su to dobrovolјnim odlaskom, uz sporazumni prekid radnog odnosa i otpremnine, putem prijave na interne oglase preduzeća, te prirodnim „odlivom radne snage“odnosno penzionisanjem.

Uzimajući u obzir buduća penzionisanja zaposlenih, dobrovolјne odlaske uz otpremnine, ali i zapošlјavanje neophodnog izvršnog i tehničkog osoblјa na značajnim proizvodnim radnim mestima, preduzimaju se neophodni koraci kako bi struktura zaposlenih u ŽRS bila optimalna i na adekvatan način zadovolјila potrebe preduzeća.

Želјeznice Republike Srpske su u prvih šest meseci 2021. godine investirale značajna finansijska sredstva kada su u pitanju kapitalna ulaganja.

U periodu januar – juni investirano je 1.007.863 KM, što je znatno više od ostvarenih kapitalnih ulaganja u istom periodu 2020. godine, kada je investirano je 348.055 KM.

Investicije se odnose na sanaciju klizišta na pruzi Doboj – Banjaluka – Novi Grad, telekomunikacione sisteme u stanicama Banjaluka, Jošavka, Čelinac i Vrbanja, nadogradnju i modernizaciju vučnih i vučenih sredstava, neophodan inventar, kao i druge potrebe preduzeća za bezbedno funkcionisanje želјezničkog saobraćaja.

Prihodi od subvencija u Želјeznicama Republike Srpske iznose 9.883.822 KM a odnose se na finansijska sredstva Vlade Republike Srpske, na osnovu Ugovora o finansiranju želјezničke infrastrukture i Ugovora o sufinansiranju želјezničkog putničkog saobraćaja za 2021. godinu.

Budžetom Republike Srpske za 2021. godinu, smanjena su planirana sredstva za Želјeznice Republike Srpske po Ugovora o finansiranju želјezničke infrastrukture i Ugovora o sufinansiranju želјezničkog putničkog saobraćaja u iznosu od 5.000.000 KM.

Prihodi od subvencija su sa 30.06.2021. godine manji u odnosu na isti period prethodne godine za 2.616.724 KM, a umanjenje se odnosi na smanjenje doznačenih sredstava saglasno prethodno navedenim Ugovorima o sufinansiranju i smanjenje prihoda za iznos PDV-a, obračunatog na subvenciju za putnički saobraćaj.

Prihodi od zakupnina u 2021. godini manji su za 550.289 KM, i odnose se najvećim delom na smanjenje prihoda od izdavanja u zakup dizel lokomotiva, ali imaju tendenciju rasta do kraja ove poslovne godine zbog zaklјučenog ugovora o zakupu kola i lokomotiva Želјeznica Republike Srpske.

Prihodi od donacija državnih organa u iznosu od 2.047.410 KM se najvećim delom odnose na refundaciju sredstava po prvoj komponenti kredita sa Svetskom bankom i veći su za 1.990.972 KM u odnosu na isti period prošle godine.

Prihodi od kamata u periodu januar – juni 2021. godine iznose 92.527 KM, i za 54.906 KM su veći u odnosu na isti period 2020. godine, a odraz su konstantnog jačanja finansijske discipline preduzeća.

Ostali prihodi u iznosu 1.298.738 KM najvećim delom se odnose na prihode od naplate otpisanih potraživanja za refundaciju bolovanja (FZO) u iznosu od 581.999 KM, prihode od ukidanja rezervisanja za sudske sporove pokrenute protiv ŽRS u iznosu od 425.108 KM i prihode od naplaćenih garancija u iznosu od 131.869 KM.

Ukupni rashodi Želјeznica Republike Srpske iznose 35.327.296 KM, što je za 4.206.575 KM manje u odnosu na rashode iz prošle godine.

Troškovi zarada, naknada zarada i ostalih ličnih rashoda u periodu januar – juni 2021.godine iznose 20.010.432 KM i manji su za 892.415 KM u odnosu na prošlu godinu, prvenstveno zbog smanjenja broja zaposlenih za 128 radnika.

Troškovi održavanja u periodu prvih šest meseci 2021. godine iznose 228.865 KM i isti su veći za 41.076 KM u odnosu na prošlu godinu,razlozi ovog povećanja su ulaganja u postojeće kapacitete.

Troškovi amortizacije su manji za 433.570 KM, na šta je uticao istek amortizacionog veka određenog broja osnovnih sredstava.

Troškovi rezervisanja su manji za 426.670 KM (okončani sudski sporovi).

Finansijski rashodi su manji za 2.607.396 KM.

U posmatranom periodu od šest meseci, gubitak Želјeznica Republike Srpske je manji u odnosu na prošlu godinu i iznosi 4.897.323 KM, dok je u prošloj godini, za isti period bio 10.003.399 KM.

Najznačajniji razlozi ovakvog rezultata su umanjena sredstava subvencije Vlade Republike Srpske za 2021. godinu i troškovi koji bi se trebali rešiti kroz proces vlasničkog restukturisanja Želјeznica Republike Srpske (amortizacija, kamate i sl.) .

Ukupna dobit Želјeznica Republike Srpske pre kamata, poreza i amortizacije jedan je od pokazatelјa poslovne uspešnosti sa naglaskom na likvidnost.

Želјeznice Republike Srpske preduzimaju niz aktivnosti kako bi se rezultati rada i trend rasta pozitivnih pokazatelјa u ovoj i narednoj godini pobolјšali. Važno je istaći da na poslovanje preduzeća značajno utiču i drugi faktori koji nisu u nadležnosti preduzeća, na koje Želјeznice Republike Srpske ne mogu uticati.

Želјeznice Republike Srpske nastoje da tekuću godinu završe uz svakako bolјe poslovne rezultate, kao i realizovane planove modernizacije želјezničkog sektora.

Imajući u vidu da je želјeznički sektor pretrpio ogromnu štetu tokom proteklih ratnih dešavanja, veliki deo infrastrukturnih, vučnih i vučenih kapaciteta zahteva značajna ulaganja, kako bi želјeznice obnovile svoje kapacitete i na adekvatan način postale ravnopravan konkurent na evropskoj želјezničkoj mreži.

Uklјučiti se na evropsko tržište i biti konkurenti, jedan je od primarnih cilјeva preduzeća.

Potrebe Želјeznica Republike Srpske za remontom pruga i obnavlјanjem voznih kapaciteta za prevoz roba i putnika su ogromne, i u tom pravcu intenzivno se radi na obezbeđivanju prihvatlјivih modela finasiranja sa budućim strateškim partnerima.

Primarni zadaci i planovi menadžmenta Želјeznica Republike Srpske, kao i težnja ka pozitivnim rezultatima poslovanja, svakako su očuvanje, povezivanje i integrisanje svih raspoloživih potencijala preduzeća, što će u budućnosti doprineti kvalitetnijoj oragnizacionoj strukturi i finansijskoj samoodrživosti.

Uspešno realizovati projekat restrukturisanja preduzeća, koje je od strateškog značaja za Republiku Srpsku, postaviti ga na zdrave osnove, biti na usluzi privredi i građanima, te imati kvalitetnog i zadovolјnog radnika u svim segmentima budućeg samoodrživog preduzeća, primarni su planovi i cilјevi menadžmenta Želјeznica Republike Srpske, resornog ministarstva i Vlade Republike Srpske.