Opasne materije su one koje mogu ugroziti zdravlje ljudi, izazvati kontaminaciju životne sredine ili nanijeti materijalnu štetu,
koje imaju opasna svojstva za ljudsko zdravlje i okolinu, koje su kao takve definisane zakonima, drugim propisima i međunarodnim
ugovorima, koje na osnovu njihove prirode ili svojstava i stanja, a u vezi sa prevozom mogu biti opasne za bezbjednost ili koje
imaju dokazano toksične, nagrizajuće, nadražujuće, zapaljive, eksplozivne ili radioaktivne posljedice. Opasnim materijama smatraju
se i sirovine od kojih se proizvode opasne materije i otpadi ako imaju svojstva opasnih materija.
Klasa |
Naziv robe |
Klasa 1 |
Eksplozivne materije i predmeti sa eksplozivnim materijama |
Klasa 2 |
Gasovi |
Klasa 3 |
Zapaljive tečne materije |
Klasa 4.1 |
Zapaljive čvrste materije, samoreagujuće materije i eksplozivne čvrste materije umanjene osjetljivosti |
Klasa 4.2 |
Samozapaljive materije |
Klasa 4.3 |
Materije koje u dodiru sa vodom razvijaju zapaljive gasove |
Klasa 5.1 |
Oksidirajuće materije |
Klasa 5.2 |
Organski peroksidi |
Klasa 6.1 |
Otrovne materije |
Klasa 6.2 |
Zarazne materije |
Klasa 7 |
Radioaktivne materije |
Klasa 8 |
Nagrizajuće materije |
Klasa 9 |
Ostale opasne materije i predmeti |
Prevoz opasnih materija u željezničkom prevozu u Republici Srpskoj vrši se prema odredbama:
- Konvencija o međunarodnim željezničkim prevozima (COTIF) dodatak-C,
- Pravilnik o međunarodnom željezničkom prevozu opasnih materija ( RID 2021),
- Zakon o prevozu opasnih materija („Sl. Glasnik RS", br. 15 od 29. februara 2016),
- Pravilnik o načinu prevoza opasnih materija u željezničkom saobraćaju ( Pravilnik 120) ("Sl. Glasnik RS", br. 69 od 14. avgusta 2013),
- Uputstvo za prevoz opasnih materija u željezničkom saobraćaju (Uputstvo 171),( "Sl. Glasnik RS", br. 14 od 3. marta 2014)
- Pisana uputstva u skladu sa Pravilnikom RID.
Obaveza pošiljaoca
Pošiljalac opasne robe je dužan da preda na prevoz robu isključivo po odredbama Pravilnika RID, što (u okviru odseka 1.4.2.1) podrazumijeva:
- da je opasna roba klasifikovana i dozvoljena za transport prema Pravilniku RID;
-
da pruži prevozniku potrebne podatke u obliku koji se može dokazati, a po potrebi i
neophodna transportna i propratna dokumenta (odobrenja, dozvole, obavještenja, potvrde itd.) imajući posebno
u vidu zahtjeve poglavlja 5.4 i tabele A u dijelu 3.2 Pravilnika RID;
-
da koristi samo ambalažu, veliku ambalažu, IBC i cisterne (kola-cisterne, kola sa demontažnim cisternama,
baterijska kola, MEGC, prenosive cisterne i kontejner-cisterne), koje su dozvoljene i pogodne za transport odnosne materije
i koje su opremljene oznakama propisanim u Pravilniku RID;
- da se pridržava zahtjeva o načinu otpreme i ograničenjima pri otpremi;
-
da vodi računa o tome, da su i neočišćene i nedegazirane (nedezinfikovane) cisterne
(kola-cisterne, kola sa demontažnim cisternama, baterijska kola, MEGC, prenosive cisterne i kontejner-cisterne)
ili neočišćena prazna kola i posude za prevoz rasutih roba plakatirane, označene i olistane u skladu sa odredbama
Poglavlja 5.3, te da su prazne, neočišćene posude zatvorene i da imaju isti nivo zaštite od curenja kao kada su
napunjene, a moraju biti obilježeni po Pravilniku RID<
>
Obaveze prevoznika
Prevoznik mora:
- da se uvjeri da je opasna roba koja treba da se transportuje, dozvoljena za transport prema Pravilniku RID;
-
da se uvjeri da je pošiljalac prije transporta stavio na raspolaganje sve informacije propisane u RID u vezi sa transportovanom
opasnom robom, da se propisana dokumenta nalaze u transportnoj jedinici, ili ako se umjesto dokumenata na papiru koristi radni
postupak elektronske obrade podataka ili elektronske razmjene podataka, da su podaci u toku transporta dostupni na način koji je
bar iste vrijednosti kao i dokumentacija na papiru;
-
da se vizuelnim provjerama uvjeri da kola ili roba nemaju očigledne nedostatke, propuštanja ili pukotine, da ne nedostaju dijelovi opreme, itd.;
- da se pridržava zahtjeva o načinu otpreme i ograničenjima pri otpremi;
-
da se uvjeri da kod kola-cisterni, baterijskih kola, demontažnih cisterni, prenosivih cisterni, kontejner-cisterni i MEGC,
rok sledećeg ispitivanja nije prekoračen;
-
provjeri da kola nisu preopterećena;
-
da se uvjeri da su na kola postavljene plakate, oznake i ploče narandžaste boje koje su propisane u Poglavlju 5.3;
-
da se uvjeri da se oprema propisana u pisanim uputstvima nalazi u kabini mašinovođe.
Ove provjere treba sprovesti na osnovu transportnih i propratnih dokumenata vizuelnim kontrolisanjem kola ili kontejnera, a po potrebi i pošiljke.
Ukoliko kod prijema opasne robe na prevoz, prevoznik utvrdi bilo kakvo odstupanje od odredaba Pravilnika RID , prijem se mora odbiti dok se
nepravilnosti ne otklone.
- da proveri da li su za kola propisane velike listice za obilježavanje i da li se iste nalaze na kolima (ako su propisane)
- da uoči eventualni preteg u kolima
-
za eksplozivne materije i predmete, radioaktivne i otrovne materije, koje se primaju na prevoz samo ako su ispunjeni uslovi
propisani RID-om, pošiljalac je dužan da preda prevozniku posebno odobrenje za prevoz, izdato od nadležnog organa po Zakonu o prevozu
opasnih materija. Poslovi operacija vrše prevoz opasnih materija u skladu sa propisima koji regulišu ovu oblast.
Obaveze primaoca
Primalac mora:
- da izvrši čišćenje i dekontaminaciju kola i kontejnera nakon istovara
- da se sa kola, ili kontejnera, nakon čišćenja i dekontaminacije skinu listice i oranž-obilježja
- da odmah po izvještavanju o prispjeću pošiljke opasne robe, istu iskupi i preuzme
- da nakon istovara, sa kola, kola – cisterni, kontejnera i sl, skine stare plombe
- da, nakon istovara prazna kola, kola – cisterne, kontejnere i sl, propisno zatvori i pripremi po propisu za povraćaj
KONTAKTI : POSLOVI OPERACIJA
Ovlašteni savjetnici za bezbjednost za prevoz opasnih materija sa Sertifikatima o stručnoj osposobljenosti (RID) izdatih od strane
MSiV RS su sljedeći radnici ŽRS:
Dragan Zelenković
+387 53 209 025 ili ŽAT 269
Mladen Kuravica
+387 53 241 192 ili ŽAT 496
Rade Cvijanović
+387 53 209 012 ili ŽAT 321 ili 141